 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
| Kadn Öyküsü Kât, hamur haline getirilmi, çeitli nebati maddelerden yaplan, üzerine yaz yazlan, ince, kuru yapraktr. nce bitki liflerinin keçelemesi ile meydana gelen bugünkü kadn ilk olarak M.S. 1. yüzylda Çin’de yapld sanlmaktadr. Aslnda M.Ö. 4000 yllarnda Msr’da bulunan Cyperius (papirüs) denilen bitkinin sap uygun boyutlarda kesilip bir tahta üzerine dizilip, sulu vaziyette tokmaklanarak bir çeit kat üretilmekteydi. Yapl ve özellii bakmndan bugünkü kattan farkl olmakla beraber, kat ismi bu papirüs kadndan kalmtr. Papirüsle beraber, çeitli hayvan derilerinden yaplan pergament (parömen) kad da tarih boyunca kullanlmtr. Parömen, bugün bile kullanlan, yaz yazmaya ve resim yapmaya çok elverili, uzun ömürlü bir kat çeididir. Kat, ilim ve kültürün yaylp gelimesinde çok büyük bir rol oynamtr. Yazma, tama ve muhafazasndaki kolaylklar, herhangi bir yerdeki ilim ve bilginin çok ksa bir zamanda dünyann her tarafna kolayca yaylmasn temin etmi, böylece bugünkü medeniyete ulalmasnn balca vastalarndan birisi olmutur. Kadn kimin tarafndan bulunduu bugün kesin bilinmemektedir. Ancak bugünkü kat hamuru ile elde edilen kadn ilk modeli milattan sonra 105’te Çin’de Ts’ai Lun adnda bir saray görevlisi tarafndan yapld kabul edilmektedir. Tabaka Kat Ölçüleri, Gramajlar ve Kullanm Alanlar ile ilgili genel bilgiler Kue Katlar Mat ve parlak yüzeyli bu kat çeitleri genellikle broür, katalog, kartvizit gibi ürünlerde kullanlr. 80 gr. /90 gr / 115 gr. / 135 gr. / 170 gr. / 200 gr. / 250 gr. / 300 gr. / 350 gr. 70 cm. x 100 cm. / 64 cm. x 90 cm. / 57 cm x 82 cm. Bristol Karton Katlar Bir yüzü parlak dier yüzü mat bu kat çeitleri genellikle kartvizit, kutu gibi ürünlerde kullanlr. Gramajlar: 180, 200, 225, 250, 280, 300, 330, 350, 400 gr/m2 Tabaka Ölçüleri: 70 cm. x 100 cm. 1. Hamur Katlar Bu kat çeitleri genellikle kitap, dergi, katalog, zarf, antetli kat gibi ürünlerde kullanlr. Gramajlar: 55, 60, 70, 75, 80, 90, 100, 110, 120 gr/m2 Tabaka Ölçüleri: 70 cm. x 100 cm. / 64 cm. x 90 cm. / 57 cm x 82 cm. Krome Karton Katlar Tabaka Ölçüleri: 70 cm. x 100 cm. Ekoprint Ekonomik bir karton türü olan Ekoprint, mat kueli ve arka yüzü gri olan bir üründür. Bu ürünün ana kullanm alanlar maaliyeti düük kutu uygulamalardr. Gramajlar: 300, 350, 400 gr/m2 Normprint Ambalaj ilerinde yüksek performans gösteren bu ürün, daha az mürekkeple parlak bir bask ve iyi bir laklanabilirlik salayabilmektedir. Arka yüzü gri olan Normprint ürünleri, üst yüzeyine son kat olarak blade kue uygulamas yaplm çok katl kueli kartonlardr. Gramajlar: 225, 300, 350, 400, 450 gr/m2 Exprint Her türlü ambalaj ve detayl grafik ileri için yüksek performansl, çok katl kueli bir karton olan Exprint’in yaps itibariyle pilyaj kabiliyeti yüksektir. Daha az mürekkeple parlak bir bask ve iyi bir laklanabilirlik salayan bu ürünlerin arka yüzü gri renkte olup, üst yüzeye son kat olarak blade kue uygulamas yaplmtr. Gramajlar: 225, 250, 300, 350, 400, 450 gr/m2 Luxtriplex Özel gün kartlar, reklam amaçl detayl grafik bask ve her türlü ambalaj için tercih edilen, arka yüzü beyaz, üst yüzeye son kat olarak blade kue uygulamas yaplm çok katl bir kueli kartondur. Yaps itibariyle pilyaj kabiliyeti yüksek olan bu ürün daha az mürekkeple parlak bir bask ve iyi bir laklanabilirlik özelliine sahiptir. Gramajlar: 225, 250, 300, 350, 400, 450 gr/m2 Otokopi Katlar Bu kat çeitleri genellikle fatura, irsaliye, tahsilat-tediye makbuzu ve iç yazma evraklar gibi ürünlerde kullanlr. Beyaz, Sar, Mavi, Yeil ve Pembe renklerde bulunur. Gramajlar: Piyasada farkl gramajlarda bulunmakla beraber çounlukla 55 gr/m2 bulunur. Tabaka Ölçüleri: 70 cm. x 100 cm. / 64 cm. x 90 cm. / 59 cm x 84 cm. Fantazi Katlar Bu kat çeitleri farkl renk ve desende bulunur ve bir çok alanda kullanlabilir. Gramajlar: 90, 120, 140, 170, 220, 250, 280, 300, 330, 350 gr/m2 Tabaka Ölçüleri: 70 cm. x 100 cm. Kat ölçü tablosu
Mesleimizde kullanlan terimler Asansör: Bask makinas aparatlarndan biri. Baskya girecek olan bask materyalinin istiflendii bask tablasdr. Buraya bask materyali düzgün bir ekilde braklmaldr. Astrolon (Montaj folyesi-asetat): Trase üzerine yerletirilerek, üstüne montaj yaplan effaf folye film. Kimyasal özellikleri bakmndan farkllklar vardr. En çok kullanlan polyester esasl folyeler boyutlarn en az deitiren folyelerdir. Bçaklar (eritler): Karton ambalaj üretiminde kullanlan kesim, perforaj ve pilyaj ilemlerini gerçekletirmek üzere üretilmi metal eritler. Bçak Kesim Arac: Kesim tahtasna kanallar açldktan sonra bçaklar, açlan kanala uygun uzunlukta bçak kesim arac ile kesilir. Biz: Daire eklinde mukavva parçalar kesmeye yarayan alet. Boya Ünitesi: Boya haznesi, tayc, verici, ezici ve datc merdanelerden oluur. Merdanelerin görevi, hazneden boyay alp incelterek, kalba eit incelikte ve düzgün olarak aktarmaktr. Kalba boya veren merdaneler kauçuk kapldr. Dier merdaneler ise çelik veya bakr kaplamadr. Brolamak: Basmevinde baslan yapraklarn ya da dikilmi formalarn srtna karton ya da kat yaptrarak bir cilt oluturmak. Cilt: Baskl formalarn çeitli teknikler uygulanarak kitap haline getirilmesi ilemi. Cilt Ana Kapa (Yan kad): Ciltlenmi bir kitapta, d kapaklarn iç yüzlerini cilde balayan, d kapakla ara kapak arasndaki yaprak (Bu kapan ön ve arka yüzü yazszdr.) Osmanl ciltçiliinde bu kapaklar çounlukla ebruludur. Cilt makineleri: Cilt ileri için kullanlan, kat kesme, makas ve giyotinleri krma-katlama makineleri, harman makineleri, tel ve iplik diki makineleri, tutkal, kambura, kapak takma, zmba ve pilyaj makineleri. Cilt Tezgah: Ciltlenecek kitaplarn elde dikildii tahta aygt. Amerikan cilt : Tutkall cilttir. Bu yöntemle formalar dört kenarndan kesilir ve plastik tutkalla srtlarndan birbirlerine yaptrlr. Srt yüzeyini tülbent ya da tel ile daha da salamlatrmak mümkündür.Uzun süre kullanlmas gerekli kitaplar ya da ajanda gibi yln her günü kullanlmas zorunlu olan ürünler dnda karton kapakl ciltleme sistemleri gelitirilmitir. Bu sistem ülkemizde Amerikan Cilt türü olarak tanmlanmaktadr. Amerikan cilt akinesinde, harman çekilmi formalarn srt ksm özel trtll bçaklarla tralanr, bu bölüme tutkal sürülüp kapak taklarak preslenir. Günümüzde yüksek tirajl (roman, öykü, ders kitab vb) ürünlerde ekonomik ve hzl olmas nedeniyle tercih edilir. Kue katlarn ciltlenmesinde tercih edilmemelidir. Gizli Spiralli: Spiralin zarar görmesini engeller. Uzun ömürlü kullanm salar ve Spiral gibi geriye katlanma özelliine sahiptir. plikle Diki: Bu yöntemle formalar srtlarndan delindikten sonra; ipek, pamuk ya da naylondan yaplm ipliklerle dikilirler. pliklerle diki yöntemi günümüzde artk makinelemitir. Bu makineler baslan bütün formalar ardarda ve birbirine bal olarak diker. Dikilen formalar daha sonra, kitabn içeriini oluturan gruplar halinde kesilerek birbirinden ayrlr. plikle diki pahal ama en uzun ömürlü ciltleme yöntemidir. Kambura: Ciltte kitap srtlarnn yuvarlatlmas ilemi. Mekanik Ciltleme: Bu yöntemde; kapak ve iç sayfalar biraraya getirildikten sonra metal ya da plastikten yaplm spiral, vida ve perçinlerle birbirine tutturulur. Srttan Telle Diki: Dergi, broür, bülten ve kataloglarn ciltlenmesinde, maliyeti düük ve uygulamas en kolay olan srttan telle dikitir. Sayfalarn tamamen açlarak kolay ve rahat bir okuma salamas bu yöntemin en büyük avantajdr. Telle Diki: Formalarn ya da tabaka halindeki katlarn tel zmba ile birbirine tutturulmas ilemidir. Srttan ve üsten telle diki olmak üzere iki ekilde yaplr. Üstten Telle Diki: Srttan tutturulmayacak kadar kaln kitap, dergi, makbuz, bloknot, fatura ve bilet koçanlarnn biraraya getirilmesinde üstten telle diki yöntemi kullanlr. Tek dezavantaj sayfalarn tamamen açlmasna olanak vermemesidir. Tel, zamanla paslanp sayfay yrtabilir. Bu nedenle telle diki yöntemi, sözlük, ansiklopedi gibi bavuru nitelii tayan ve uzun ömürlü olmas gereken yaynlarda tercih edilmemelidir. Degrade: Koyu renkten açk renge ya da bir renkten baka bir renge geçi ilemi. Dekupaj: Bçaklarn yerletirilecei kanallarn açlmas ilemi. Densite: Kat üzerindeki renk younluu. Dubleks: ki renk baslan bask. Elek: Kalp ipei. Espas: Basmclkta harfler arasnda braklan boluk. Etek-Makas Revolta: kinci çeit çevirme eklidir. Kadn 1. yüzü basldktan sonra makas taraf etee, etek taraf makasa getirilerek yaplan bask türüdür. Ön ve arka baskda poza ayndr. Etek makas revolta kvrlarak öne doru çevirmek suretiyle yaplr. Faksimile: Gerçei tpatp kopyalayan tpk basm. Forma: Kat tabakalar genellikle 4, 8.16 ya da 32 sayfadan oluan birimlere bölünmektedir. Bu birimlere forma denir. Kitap, dergi gibi çok sayfal basl materyallerin planlanmas forma üzerinden yaplr. Giyotin (Bçak): Kat tabakalarnn küçük ebatlara bölünmesinde ya da ciltlenmi formalarn azlarndan tra alnmasnda kullanlan; günümüzde çou elektronik kumanda sistemli kesim makinalar. Gofre: Davetiye, tebrik, karvizit vb. gibi materyallerin üzerine kabartma tozu serpilerek ve bu ksmn üst tarafta kalacak ekilde frnlanmas ilemi. Gramaj: Temel özellik olan gramaj, kartonun 1 m sinin arldr. Gramaj sahas bir karton makinesinin belirleyici özelliklerinden birisidir. Kartonun dier baz önemli özellikleri gramaja bal olarak deiim gösterirler. Bask, kutu yapm, dolum ve kullanmda gramajn fonksiyonu yoktur. Gretuar: Film montaj ve kat kesiminde kullanlan özel bçak. Hazne: Baskda kullanlacak boyann konulduu ve boyay koruyan metal kap. Hazne Suyu: Baskda mürekkebin dengeli bir ekilde bask materyaline aktarlmas için kullanlan suya denir. Hologram: Doru klandrma altnda, nesnelerin gerçekte olduu gibi, farkl açlardan görülebildii üç boyutlu görüntüler. Iskarpela: Ciltbentlerde erit geçecek yarklar açmak için kullanlan, 15 mm. geniliinde keskin azl alet. Istaka: Cilt ilerinde kullanlan kat katlamaya yarayan kemik yada tahtadan yaplm yass bir el aleti. Kat makas pay: Ofset bask makinasnn kad tutma paydr. Tabladan gelen kad salngaç makaslar, bask silindiri üzerindeki makasa verir. Bask silindiri ile kauçuk silindiri arasndan preslenerek geçen kada bask yaplm olur. Braklan bu paya bask yaplmaz. Silme ilerde bu pay mutlaka braklmaldr. Kapatma Lak: Klie tespit banyosundan çkartlp el demeden suda ykanr ve kurutulur. Kurutulduktan sonra hatal yerlerin kapatlmasnda kurutma lak kullanlr. Kauçuk / kauçuk sistemi: (Ön / arka bask sistemi) Bu sistemde tabaka kat, ayn bask ünitesinde hem ön, hem de arka yüzüne bask alr ve üniteyi terk eder. Burada kauçuk kazanlar arasndan geçen kat, gerekli bask basncn her iki yüzündeki kauçuk kazanlardan alr. Rulo (WEB mi?)set makineleri böyle çalr. Kesim Kalb: Kutu açnmn karton tabakasndan ayrmak için kalp tahtalar üzerine çeitli yöntemlerle bçaklar yerletirerek hazrlanan kalba kesim kalb denir. Krm: Tabaka halindeki basl materyalin elle ya da makine ile katlanarak forma haline getirilmesi ilemi. Dört temel krm tekniinden söz edilebilir. Yatay, dikey, akardeon ve bohça krm. Bu dört krmdan 64 çeit katlama ekli üretilebilir. |
|
|---|
| Tüm haklar sakldr. Çnar Basm Matbaaclk ve Yay. San. Tic. Ltd. ti. | Tasarm ve Uygulama A4 Grafik |
|---|